Wiele diet odchudzających zakłada, że należy znacznie ograniczyć ilość spożywanego tłuszczu. W przypadku diety Atkinsa jest na odwrót- w tej diecie można spożywać tłuszcz oraz produkty białkowe, natomiast trzeba ograniczyć lub wyeliminować produkty węglowodanowe – zarówno z węglowodanami prostymi, jak i złożonymi.
Twórca diety, dr Atkins, stwierdził, że nadmierne przybieranie na wadze jest spowodowane łączeniem produktów tłuszczowych i białkowych z węglowodanowymi. Na tej diecie można schudnąć o 2 kg w ciągu tygodnia.
Dieta została podzielona na trzy fazy, trwające po dwa tygodnie. Faza pierwsza, czyli etap wprowadzający, polega na zmniejszeniu ilości spożywanych węglowodanów do 20 gramów na dobę. Nie wolno jeść owoców, produktów mącznych, pieczywa, słodyczy, dżemów, miodu, chudego nabiału oraz warzyw zawierających skrobię. W pierwszej fazie nie wolno pić kawy ani napojów zawierających kofeinę.
W kolejnej fazie diety Atkinsa zwiększamy ilość przyjmowanych węglowodanów do 30-50 gramów na dobę. Jest to faza zasadniczego odchudzania. Można już jeść więcej warzyw oraz owoce jagodowe, ale najważniejszymi składnikami odżywczymi, które nadal mają przewagę nad węglowodanami, są tłuszcze i białka.
Ostatnia faza diety Atkinsa – faza utrwalająca lub stabilizacyjna – nie jest już tak rygorystyczna. Można jeść dowolną ilość węglowodanów, pod warunkiem, że masa ciała nie wzrasta. W tym celu należy codziennie rano na czczo dokonywać pomiaru masy ciała. Główną zasadą tego etapu jest zakaz jedzenia produktów węglowodanowych łącznie z rybami, jajami i mięsem. Faza czwarta ma charakter stabilizacyjny i służy do utrzymania osiągniętej wagi i zapobiegania efektowi jo-jo.
Dieta Atkinsa powoduje, ze przemiana materii jest sprawniejsza, a lekkie zakwaszenie krwi powoduje, iż rzadziej odczuwamy głód, a tym samym potrzebujemy mniej pożywienia, by zaspokoić apetyt i unikamy niekontrolowanego podjadania pomiędzy posiłkami.
Przeciwwskazania do stosowania diety Atkonsa to miażdżyca, wysoki poziom złego cholesterolu LDL, ciąża, okres karmienia piersią oraz nadciśnienie tętnicze. Zdaniem dietetyków dieta Atkinsona nie należy do zdrowych i dobrze zbilansowanych diet. Węglowodany, których w tej diecie spożywa się niezwykle mało, stanowią bardzo istotne źródło energii – są paliwem dla ludzkiego organizmu. Ich ograniczenie może wywołać uczucie przemęczenia, osłabienie, zawroty głowy i obniżone samopoczucie. Z tego powodu przed zadecydowaniem o przystąpieniu do diety Atkinsona warto poradzić się lekarza.